Tradycja

Legendy Karpat – Czarna niewiasta

Różnie ją sobie wyobrażano, zjawiała się czasem na czarno, czasem na biało ubrana, ale zawsze z woalką na twarzy i skrzydłami nietoperza. Wyczuwały jej obecność zwierzęta. Przerażone psy skomliły, bydło zaniepokojone uciekało z pastwiska, a ptactwo domowe było spłoszone jak na widok jastrzębia. Tylko koty nie okazywały oznak strachu. Ona sama najbardziej lubiła przebywać nad zasnutymi mgłą łąkami. Tam odświeżała swoją urodę. Jej pojawienie zawsze wiązało się z morowym powietrzem, suszą, gradem, powodzią albo pomorem zwierząt hodowlanych. Czasami zmieniała się w zwykłą dziewczynę, czarnobrewą krasawicę z jasnymi warkoczami i chodziła niby sierota po prośbie, od chaty do chaty, morem zarażając. Ludzie dawali jej trochę jadła, bo nikt nie miał sumienia sierocie odmówić. Wymierały wtedy całe rodziny, tak, że pogrzebu nawet nie miał im kto wyprawić. Wleczona w tym dance macabre zaraza była najczęściej dżumą, czarną ospą lub cholerą. W 1348 r. epidemia dżumy spowodowała podobno śmierć 40 milionów mieszkańców Europy, czyli umarł co trzeci żyjący wówczas człowiek.

Czarna pani w 1622 r. przeszła przez Bieszczady, zatrzymując się nieco dłużej w niektórych wioskach. W Moczarnem wymarła wtedy więcej niż połowa mieszkańców. W Lesku
zmarło 303 żydów i 90 chrześcijan. W czasach galicyjskich zmarłych wskutek zarazy nie wolno było grzebać na normalnych cmentarzach, lecz daleko poza wsią. Jeszcze do niedawna wiele takich cmentarzy, zwanych cholerycznymi, było w górach, ale kiedy dawnych mieszkańców wysiedlono, pamięć o nich przepadła.

 

Autor: Andrzej Potocki – pisarz, dziennikarz, autor reportaży telewizyjnych. Z wykształcenia historyk i animator kultury. Od roku 1989 uprawia zawód dziennikarza reportażysty. Publikuje w prasie regionalnej i ogólnopolskiej oraz realizuje materiały filmowe dla telewizji publicznej. W TVP ukazało się ponad czterysta jego filmów i reportaży. Autor ponad dwudziestu książek o tematyce regionalnej, prezentującej m.in. dorobek kulturowy i historyczny polskich Bieszczadów oraz obszaru pogranicza.

Comments are closed.

Partnerzy