Bieszczady – miejsce dawnych tradycji i tworzenia się nowych
Kiedy w wyszukiwarce Google wpiszemy hasło Bieszczady, to w ciągu 0,4 sekundy wybierze nam ona grubo ponad 6 milionów wyników. To zdecydowanie jeden z lepszych rezultatów w Polce dotyczący obszaru geograficzno-przyrodniczo-kulturowego. Dla współczesnych mieszkańców województwa podkarpackiego to także i odpowiedzialność, aby uchronić go przed dewastacją i wspomóc w rozwoju. Swoisty boom inwestycyjny w tym regionie, zarówno dotyczący turystyki, jak i infrastruktury świadczy najlepiej, że potencjał Bieszczadów jeszcze można rozwijać i ma on swoje rezerwy. W tym numerze Karpackiego Przeglądu Społeczno-Kulturalnego publikujemy teksty poświęcone czasom, kiedy ich mit się dopiero tworzył, nabierał „ciała i ducha”. Wyjaśniamy fenomen tak szybkiego i licznego tworzenia się w Bieszczadach lat 70. XX wieku środowiska artystycznego wspomnieniami osoby, która w dużym stopniu się do tego przyczyniła – Andrzeja Potockiego. W wywiadzie opowiada on także o micie „zakapiorów”.
Sięgamy również do dawnej demonologii Bojków, która szczególnie żywa jest na obszarze Ukrainy, gdzie żyją oni do dzisiaj w zwartych grupach.
Ale Karpaty to także kultura drewna, która dzięki zrządzeniom losu w tym regionie przetrwała najliczniej w Europie. Jej przykłady to zarówno cerkiew św. Jerzego w Drohobyczu na Ukrainie, swoisty „malowany poemat w drewnie”, jak i zespół średniowiecznych kościołów z XV wieku, tak licznie zachowanych na terenie Podkarpacia. Wśród nich wyróżniają się pod względem zachowanego, cennego wyposażenia dwa: w Bliznem i w Haczowie. Ten ostatni znalazł się na trasie ekspedycji ekspertów, którzy dzięki projektowi „Świat karpackich rozet – działania na rzecz zachowania kulturowej unikalności Karpat” przemierzają obszary Pogranicza. Na trasie ich przejazdu znalazła się miejscowość Jaśliska, w której przetrwała oryginalna drewniana zabudowa z XIX i początku XX wieku.
Ciekawym odniesieniem do przeszłości jest także tekst o bartnictwie, poprzedzającym rozwój pszczelarstwa, który prezentuje rozwój tej dziedziny gospodarki na obecnym pograniczu polsko-ukraińskim od czasów średniowiecza.
Pobierz KPSK 5
